Tin tức
Điều thú vị về mắc khén
Mắc khén là tên gọi thường được nhắc đến nhiều trong ẩm thực miền núi phía Bắc. Đây là một loại gia vị đặc biệt tạo nên hương vị đặc trưng của những món ăn miền sơn cước,được ví như linh hồn ẩm thực của Tây Bắc. Tuy nhiên cũng có rất nhiều người chưa biết về loại gia vị độc đáo này,vậy thì hãy cùng Hội Quán 1976 tìm hiểu về những điều thú vị về mắc khén thôi nào!
Những điều thú vị về mắc khén
Nguồn gốc và đặc điểm
Không ai biết được mắc khén ra đời tự bao giờ, có nguồn cội ở đâu. Chỉ biết rằng hiện nay ở nước ta, dân tộc Thái là một trong những người đã và đang sử dụng hạt mắc khén nhiều nhất.
Mắc khén là loại cây gỗ nhỡ cao từ 14 – 18m, thân thẳng, vỏ có nhiều gai mọc. Lá kép lông chim một lần lẻ, mép phiến lá có răng cưa, hoa mọc thành chùm màu xám trắng. Mùa ra hoa tháng 6 – 7, quả chín tháng 10 – 11, quả hình tròn, hạt hình cầu khi chín màu đen óng.
Hạt mắc khén (thực chất là vỏ quả; phần hạt đen ở bên trong thì không có mùi vị đặc biệt nên thậm chí có thể đãi bỏ không dùng) có vị cay và thơm. Được sử dụng như một gia vị rất phổ biến của các dân tộc thiểu số ở Tây Bắc hoặc vùng thượng Lào, vùng Tây Bắc Thái Lan. Cứ đến độ tháng 6 tháng 7 dương lịch hàng năm là mắc khén lại ra hoa, trĩu quả. Đến tháng 11, hạt mắc khén chín dần đều, bà con lại gọi nhau trèo lên cây bẻ từng chùm mang về phơi khô hoặc treo lên gác bếp, để dành dùng cho cả năm.
Quả mắc khén khi chín thường có màu hồng nhạt, bên trong có hạt màu đen, nhỏ như hạt vừng. Hạt mắc khén lúc mới hái thường có mùi thơm đặc trưng. Người ta thường phơi hoặc sấy khô hạt mắc khén,sau đó bảo quản ở nơi khô ráo. Thông thường để bảo quản hạt mắc khén dùng trong thời gian lâu dài. Đối với người dân tộc Thái từ xưa đến nay thường bảo quản hạt mắc khén bằng cách buộc thành từng chùm sau đó treo ở trên gác bếp. Như thế hạt mắc khén có thể giữ được mùi thơm tự nhiên của chính nó.
Công dụng của mắc khén
Hạt mắc khén chỉ được biết đến như một loại gia vị không thể thiếu trong căn bếp của người dân tộc Thái,là linh hồn trong từng món ăn của vùng Tây bắc. Tuy nhiên ít ai biết rằng hạt mắc khén còn có nhiều công dụng đặc biệt và thú vị sau đây:
- Công dụng giảm đầy bụng,khó tiêu
- Kích thích tiêu hóa
- Giảm đau nhức xương khớp
- Chứa hàm lượng dinh dưỡng cao, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe
- Trong vỏ cây có 2 aecaloid là budrungain chiếm 0.00025% và budrungainin chiếm 0.005%; lupeol.
- Trong quả mắc khén có chứa 0.24% alcaloid và tinh dầu. Đồng thời hạt mắc khén có chứa chất kháng khuẩn, giúp cho người sử dụng có sức đề kháng tốt hơn, chống chọi lại các tác nhân gây bệnh.
- Vỏ quả chứa d- terpinen, d- a- phellandren, 4- caren, b- pinnen, d- a- dihydrocarvol, 4- terpinol, dl- cavotanacetone. Tất cả những chất trên góp phần trị đầy hơi, thấp khớp, mất trương lực của dạ dày. Xây dựng hệ tiêu hóa khỏe mạnh nhờ có sự góp mặt của chất kháng khuẩn.
3.Những món ngon sử dụng gia vị mắc khén
Ngoài các công dụng như trên thì hạt mắc khén còn được sử dụng rất nhiều trong căn bếp của đồng bào dân tộc Thái và được kết hợp với các nguyên liệu khác tạo nên những món ăn độc đáo và thú vị. Chúng ta có thể kể đến một số món ăn như:
- Thịt trâu xé chấm mắc khén
- Cá hấp mắc khén
- Thịt trâu nướng mắc khén
Có thể thấy rằng ngoài công dụng làm gia vị cho các món ăn. Hạt mắc khén còn có rất nhiều công dụng thú vị khác. Điều này chứng tỏ sự độc đáo và thú vị của một loại quả mà chỉ được biết đến với công dụng là làm gia vị trong căn bếp.
—————
Cơ sở 1:TRÂU KINH BẮC 28 THÀNH THÁI Cơ sở 2: TRÂU KINH BẮC ĐỘI CẤN Cơ sở 3: TRÂU KINH BẮC CẨM PHẢ Cơ sở 4: TRÂU KINH BẮC HOÀNG QUỐC VIỆT
